AMSTERDAM – De vakantieperiode geeft altijd ruimte om na te denken. De afgelopen weken heb ik eens rustig mijn blik laten gaan over een aantal activiteiten van verschillende partijen in de diverse branches. Zelf ben ik voor mijn werkgever actief binnen het segment ‘Government & Education’, maar kijk uiteraard regelmatig verder dan mijn neus lang is. Innovatie en Strategie staan standaard op mijn agenda, dus met een bredere blik kijken is mij niet onbekend.
Economische malaise
Wanneer ik het nieuws gedurende de dag beluister en met name BNR en RTLZ dan stijgt en daalt het de gehele dag om aan het einde van de dag te sluiten met slechts een geringe afwijking. Volgens mij is dat juist normaal, want met de handel in aandelen verdienen mensen een gezonde boterham. Zijn er geen transacties dan moeten we ons juist zorgen gaan maken. Desalniettemin is er sprake van een economische malaise in Europa. Dit wordt duidelijk veroorzaakt door gebrek aan vertrouwen!
Vertrouwen: Consumenten
“De consument is het vertrouwen kwijt!” wordt geroepen door de verschillende media. Wat er eigenlijk precies aan de hand is, is dat de consument op dit moment een ander uitgavepatroon heeft. Men investeert niet meer in grote getale in huizen, bedrijven of gaan andere grote aankopen uit de weg. Deels wordt dit veroorzaakt doordat leningen niet meer zo eenvoudig als voorheen verstrekt worden. De bancaire wereld draait de wereld zelf meer en meer op slot. Er is een duidelijke economische verandering in opkomst! Het (koop)gedrag van consumenten is niet meer te vergelijken met 5 jaar terug. De zaken waar men waarde aan hecht verandert van ‘bezit’ naar ‘vrijheid’. Het invullen van qualitytime met het gezin krijgt meer en meer voorrang op ‘hard werken’. Het leven bestaat uit meer dan alleen werken. Men kijkt sterk naar ‘anders werken’, ‘slimme werkgevers’ en ‘passie in het werk’. Wanneer men dit kan realiseren in een gezonde verhouding dan stijgt bij de betreffende consument het vertrouwen.
Vertrouwen: Politiek
“De politiek maakt het vertrouwen van de kiezer niet waar!” is het volgende signaal wat via de media tot ons komt. Politiek bedrijven betekent vooral vertrouwen winnen van de kiezer en dit waarmaken. De kiezer (de burger) verliest het vertrouwen in de politiek als zij of de politiek niet kan begrijpen of politieke besluiten niet steunen. Er zijn in deze kabinetsperiode politieke beslissingen genomen die de burger hard kunnen raken. Of het nu gaat om wijzigingen in het sociale stelsel of van invloed is op het zorgstelsel, geen van de beslissingen kan populair worden genoemd. Het ‘weggeven’ van belastinggeld, geld van de burger, heeft jarenlang geduurd zonder dat er op lang termijn naar de effecten is gekeken. Een dankwoord voor de linkse partijen is hier op zijn plaats. Zij hebben gezorgd, en zorgen nog steeds, dat de burger zich oneerlijk behandeld voelt.
De grote schoonmaak aan overbodige regelgeving, regels op regels (reparaties) en individuele verantwoordelijkheid is begonnen. Dit doet pijn, want iedere verandering kent momenten van ‘leegte’. In deze momenten moeten de effecten van een besluit worden getoetst. Niet alles is op voorhand uit te werken, dus moet je als politiek soms besluiten om het ‘piep-mechanisme’ te benutten. Wanneer er genoeg burgers die ‘piepen’ (lees: protesteren) dan wordt er serieus aandacht besteed aan reparatie. Het proces van besluitvorming moet de burger genoeg vertrouwen geven dat de politiek weet wat de burger belangrijk vindt en hoe het ook betaalbaar blijft. Het vertrouwen in de politiek kan alleen als men in Den Haag (en bij de andere overheden) transparant in de communicatie zijn over de besluiten. In voor iedereen begrijpelijke taal! Alleen dan is er vertrouwen in de politiek te krijgen…
Vertrouwen: Bedrijfsleven
“Het bedrijfsleven vult de zakken, terwijl de mensen op straat worden gezet!” klinkt het met regelmaat. Prijzen zijn sinds de komst van de euro voor vele producten verdubbeld, echter is het consumenteninkomen percentsgewijs niet meegegroeid. Dit betekent concreet dat er duidelijke andere keuzes worden gemaakt door consumenten m.b.t. het uitgavepatroon. Men wordt bewuster, kiest voor een heldere prijs/kwaliteit verhouding en vermijdt bedrijven die duurzaamheid en maatschappelijke sociale betrokkenheid niet standaard borgen in de bedrijfsvoering. Men wil de toekomst zelf kunnen bepalen en vooral veilig en gezond voor de kinderen. Een oude gezegde is ‘Vertrouwen komt te voet en gaat te paard’. Een waarheid die klinkt als een klok. Bedrijven die zich richten op duurzaam zaken doen, producten en diensten leveren die transparant zijn en investeren in medewerkers staan hoog op de ranglijst van ‘slimme bedrijven’. Daar wil men dan ook wel voor werken en/of producten of diensten van betrekken.
Zij genieten het vertrouwen in tegenstelling tot bedrijven die zich slechts alleen richten op ‘aandeelhouderswinst’. Geen investeringen in het bedrijf qua innovatie, mensen en duurzaamheid leidt op termijn zeker tot vermindering van inkomsten. Een eenmaal ingezet negatief spiraal is dan ook moeizaam te keren. Er moeten dan rigoureuze maatregelen worden genomen. De uitdaging daarbij is dat ‘managers met een oude denkwijze’ deze veranderingen niet kunnen leiden. Zij missen het Z-gen wat noodzakelijk is om de denkwijze van de huidige en opkomende generaties te begrijpen. Degenen die beschikken over het Z-gen denken anders, handelen anders en weten het vertrouwen van consumenten en klanten wel te verwerven…
Wat staat ons te wachten?
De Y- en Z-generatie zijn sterk in ontwikkeling. Zij gaan zorgen voor een totale verandering van de wijze van werken. Het verlangen naar vrijheid in vele facetten is ‘gewoon’. Social Media vormt een belangrijk middel om contact te hebben met elkaar. De basis wordt niet langer gevormd door de omheining genoemd een bedrijf, maar door de vrijheid om samen te werken met andere mensen die in elkaars verlengde de kwaliteiten erkennen van elkaar. Een vaste locatie is niet meer van deze tijd in veel beroepen. Het is niet meer nodig om je te vestigen in dure kantoorpanden. Daar waar een bedrijf vroeger waarde hechtte aan een zo’n groot mogelijk pand, mede als investering, blijkt dit nu tevergeefs te zijn gedaan. Massaal nemen bedrijven afscheid van m2 omdat deze leeg staan of binnen afzienbare tijd leeg komen te staan.
De eerste fase van de veranderingen, genaamd ‘Het Nieuwe Werken’, heeft gezorgd voor een groot bewustzijn van tijd- en plaats onafhankelijk werken en de technologische innovatie voorzien om dit uitvoerbaar te maken. Nu het mogelijk is om overal, altijd en met nagenoeg ieder (mobiel) apparaat overal te werken, is het tijd voor de volgende fase ‘Het Anders Werken’ (zie vorig blog). “Wat staat ons te wachten?” kun je vanuit verschillende invalshoeken beantwoorden, t.w. door de ogen van bedrijven, van arbeidskrachten en van de politiek…
Door de ogen van bedrijven
De keuzevrijheid van medewerkers stijgt met de dag. Loyaliteit van medewerkers wordt niet meer gevormd door ‘baangarantie’. U bent als bedrijf niet meer uniek als u werkt volgens de ‘regels van de oude industrie’. Tsja, dat is even schrikken als u straks een mooi groot bedrijf heeft zonder personeel om het werk te doen. ‘More Chiefs dan Indians’ wordt door velen nog steeds niet begrepen. Hoe gaat u straks zorgen voor de juiste man/vrouw op de juiste plaats? Hoe denkt u over de gevolgen van de vergrijzing?
Op de website van het CBS staat duidelijk weergegeven dat de gemiddelde leeftijdsgrens van mensen actief in het arbeidsproces noemenswaardig stijgt de komende jaren en dan voor een langere tijd gaat stabiliseren. Oh, u heeft net een 50’er met ervaring ontslagen? Wen er maar vast aan dat u zijn leeftijdsgenoten straks hard nodig zult hebben. ‘Het Anders Werken’ vraagt ook een andere wijze van denken en handelen. U moet mensen aan u en uw producten of diensten weten te binden. Géén binding betekent ook géén mensen om het werk uit te voeren. De komende jaren gaan reputatiemanagement, communicatie en vertrouwen een nog belangrijkere plaats innemen binnen de bedrijfsvoering. De huidige en toekomstige media, waaronder Social Media in het bijzonder, kunnen u helpen om de drie elementen de juiste plek te geven. Beschikt u over het Z-gen of denkt u met de huidige aanwezige kwaliteit deze en de nieuwe generaties te boeien met uw producten en/of diensten?
Deze en nog veel meer vragen houden tegenwoordig de gemoederen van de gemiddelde bedrijfsvoerders wel bezig. De antwoorden zijn nog niet voor ieder bedrijf helder, maar dat actie meer dan noodzakelijk is, is wel duidelijk.
Door de ogen van arbeidskrachten
De tijd van baangarantie is voorbij! Bedrijven nemen met de draaien van de klok beslissingen om afscheid te nemen van personeel om daarmee de grootste kostenpost te kunnen reduceren. Als het doel nu de continuïteit van bedrijf is, dan is daar begrip voor te krijgen. In het verleden zijn er bedrijven gered doordat het personeel massaal een klein percentage salaris in hebben geleverd om het bestaan van het bedrijf te redden. De leiding van het bedrijf deed dit ook en deed zeker geen greep uit de kas om grote bonussen te betalen. Die cultuur is veranderd. U staat als medewerker niet meer binnen de bedrijfsvoering centraal door het motto ‘meer personeel betekent een hogere productie en dus meer omzet en dus meer mogelijkheden’.
Bedrijven hebben de geldkassen om verschillende redenen onder cruciale niveaus laten komen. Een gezonde reserve opbouwen tijdens de ‘vette jaren’ heeft vaak niet plaatsgevonden. Lang termijn visie is in de plaats gekomen voor kort termijn opereren. Niets geen visie, niets geen lang termijn. De gemiddeld arbeidskracht heeft het vertrouwen verloren. Degene met genoeg zelfvertrouwen en zonder vertrouwen in het bedrijf gaan een andere koers varen. Zij stappen over van werkgever of beginnen als Zelfstandige Zonder Personeel (ZZP’er). En toch zijn er mensen die de motivatie en loyaliteit richting de werkgever nog vast kunnen houden. Zij voelen een binding met het bedrijf die hen sterkt om door te blijven gaan, althans totdat er blijkt dat het bedrijf zelf deze loyaliteit onder druk zet. De uitstroom is nog niet op het hoogtepunt, want dat wordt medio 2014/2015 verwacht. Dan stromen vele oud-gedienden uit en krijgen bedrijven te maken met serieuze tekorten van kwalitatieve gemotiveerde arbeidskrachten.
Hoe denk jij als medewerker? Voel je de loyaliteit voor jouw bedrijf? Zie jij de kans om de groei van jouw bedrijf positief te stimuleren door zelf aan jouw groei te werken? Deel jij openlijk jouw kennis? Ondersteun jij je collega’s met jouw kunde? Geef jij de voorkeur aan een vaste baan of beschik je liever over de eigen vrijheid om op basis van opdrachten te werken die binnen jouw passie vallen?
Vragen die de Z-generatie met gemak weten te beantwoorden, maar waar de gemiddelde werknemer nu mee worstelt. Diverse bedrijven maken er hun boterham van om te helpen met de beantwoording van deze vragen. Wanneer zij iets toevoegen aan de betreffende arbeidskracht dan is het te prijzen. Echter is het vaak zo dat men ‘slechts’ interesse heeft in de C.V. en de persoon er achter niet de grootste aandacht krijgt. Bedrijven worden helemaal gefrustreerd als ze op een gemiddelde vacature- of opdrachtaanvraag zo’n 150 C.V.’s krijgen ingezonden. De eerste reactie is dan uiteraard: “Zie je wel, er zijn genoeg mensen beschikbaar op de markt!”. Het is echter een vertekening van het beeld, want als we inzoomen op de kwaliteit van de C.V.’s dan is het huilen met de pet op. De tijd die gemoeid is bij het selecteren, spreken en aannemen van mensen kost veel tijd en dus ook geld.
Hoe onderscheidt jij je als arbeidskracht? Of je nou in loondienst wilt werken of als zelfstandige, het verschil zit hem in de details. Hier moet je aan gaan werken in de komende jaren, zodat je straks uit de mooie banen of de mooie opdrachten kunt kiezen… en door op de juiste wijze jouw arbeidskracht in te zetten en kennis en kunde te delen in samenwerkingsverbanden met werkgevers, opdrachtgevers, partners, collega’s en andere zelfstandigen, kun je zelf bepalen of je slechts hoeft te werken tot je 65ste of later… Het wordt dan weer een keuze van jou zelf!
Door de ogen van de politiek
“Het sociale stelsel kan géén stand meer houden. Met de vergrijzing op komst is iedere werkende hand noodzakelijk” was recentelijk te horen toen er besprekingen waren over de pensioenleeftijd. Het is ook onbetaalbaar als er één uitkeringsgerechtigde is op iedere vijf werkenden. Schrikt u ook zo? Stel u eens voor dat u alles volledig zelf krijgt, maar elke maand 1/5 van uw inkomen moet afgeven. De overheid verzorgt dit nu voor u, dus dat is gemakkelijk. Wat de politiek nog niet helder genoeg weet te maken is dat iedere hand echt nodig gaat zijn om productiviteit in ons land op peil te houden. Zonder dat we massaal de grenzen weer open gaan zetten omdat we menen dat we het zelf niet kunnen verzorgen. Laten we eens kijken wat er nou precies moet gebeuren.
- Iedere vorm van arbeidscapaciteit is welkom en men moet zichzelf stimuleren om de handschoen op te pakken
- Men moeten beseffen dat passie een belangrijke drijfveer is om de levens- en arbeidsvreugd te verhogen
- De arbeidsomgeving staat open voor iedereen! Bedrijven moeten durven vertrouwen op capaciteiten van mensen
- Bedrijven moeten denken vanuit een lange termijn strategie en daarop gaan acteren
- Dare to be an Indian instead of a Chief… Richt je op jouw talenten en kom tot wonderlijke ontdekkingen
- Persoonlijke ontwikkeling van mens, kennis en kunde moet centraal komen staan
- Politiek moet de arbeids- en belastingwetgeving vereenvoudigen dat ‘zelfstandig werken’ meer kansen geeft
- En… het is een liberale gedachte om eigen inkomen te verwerven, maar zeker zo sociaal om de kans te grijpen…
Tenslotte
Het is aan een ieder om hier iets van te vinden. Ik heb het blog vol inspiratie geschreven gebaseerd op mijn eigen ervaring en inzicht als werkgever, werknemer, politiek betrokken en meer… U hoeft het er zeker niet mee eens te zijn. U mag vrij reageren op het blog (mits binnen normen en waarden). En u mag het compleet negeren. Meer vrijheid kan ik u niet geven…