AMSTERDAM – Het zal je maar gebeuren als werkgever. Je zet een vacature uit voor een nieuwe medewerker voor de binnendienst van jouw commerciële afdeling. De post en emails stromen vanaf de publicatie gelijk volop binnen. Het kost je zeeën van tijd om door de brieven en CV’s te gaan. Tot je eindelijk na uren en dagen tot de conclusie komt dat de gemiddelde sollicitant totaal niet aan jouw beeld voldoet. Is de sollicitant niet te oud dan komt hij of zij wel uit een cultuur dat je niet vindt passen in de bedrijfscultuur. De kosten voor adverteren rijzen voor je het weet de pan uit. Het enige wat je wil is dat je een kandidaat kan selecteren die past bij de functie en binnen het bedrijf. Wat is daar nou zo moeilijk aan? “Ruim 600.000 mensen staan vanaf de zijlijn naar de arbeidsmarkt te kijken, dus er moet toch wel minimaal één sollicitant tussen zitten die voldoet aan de eisen en geen ‘vlekje’ heeft?”
Het vraagstuk over de arbeidsmarktproblematiek wordt steeds groter en complexer. Werkgevers weten zich soms geen raad meer en ontbreekt het hen veelal aan creativiteit om aan goed personeel te komen. Ondanks dat er een grote schare aan werklozen zijn! Tel je daarbij de verborgen werkloosheid onder zelfstandige zonder personeel (ZZP’ers) bij op dan moet er toch genoeg te vissen zijn in de vijver? Waar zit dan het echte probleem? En wie kan dit probleem oplossen?
“Je lost een probleem niet op met dezelfde denkwijze dan waarmee het probleem is veroorzaakt!” is een vrij vertaalde gevleugelde uitspraak waarvan men zegt dat Albert Einstein deze ooit heeft gedaan. Of dit daadwerkelijk zo is laat ik in het midden. Dat er een kern van waarheid zit in deze uitspraak is een feit. Wat ook feiten zijn, is dat werkgevers de juiste mensen vaak niet kunnen vinden en dat potentiële werknemers de weg naar een baan wel begaan maar er teveel afslagen zijn. De “match” zoals vele partijen menen te doen kost waanzinnig veel tijd van iedereen. Neem je ook de teleurstellingen in acht dan ontstaat er op termijn een verhoging van de zuurgraad bij beide genoemde partijen. Wat dan weer als resultaat geeft het nog sterker stellen van eisen door zowel een werkgever (selectiecriteria) als werkzoekende (arbeidsomstandigheden en -voorwaarden).
Als vrijwilliger ben ik volop betrokken bij het Masterplan Fibonacci Talents, een beleidsplan voor het verkleinen van de afstand tussen mensen met een ‘label’ en de arbeidsmarkt. Een essentieel onderdeel van het realiseren van het masterplan is het faciliteren van een platform waar anoniem solliciteren moet leiden tot deze verkleining. Maar niet alleen! In principe heeft tenslotte iedereen die geen betaald werk heeft, een serieuze afstand tot de arbeidsmarkt! Of vergis ik mij nu heel erg in mijn constatering? Het gaat om enerzijds het faciliteren van een “propere match” tot het creëren van bewustzijn dat iedereen een talentvol mens is! Om er nog maar een quote in te gooien: “Iedereen is een talent, maar als je een vis beoordeelt op de kwaliteit om in een boom te klimmen, dan leeft het zijn leven met het geloof dat hij stom is!” En hier zit de crux! En dus ook de oplossing van de kern van het probleem.
De onderzoeken over de complexiteit op de arbeidsmarkt kent vele facetten. De afgelopen jaren hebben zowel de theoretische onderzoeken als praktische en pragmatische uitvoeringen een heel duidelijk genuanceerd beeld gegeven. De conclusies die ik heb getrokken uit deze onderzoeken liegen er niet om. De problemen worden op enkele vlakken bewust in stand gehouden! Hoe triest het ook mag klinken, maar de CV-industrie zoals ik die inmiddels noem, verdient miljoenen aan de honderdduizenden werklozen. Het kost de overheid en het bedrijfsleven anderzijds miljoenen om aan goede werknemers te komen. Voor werklozen wordt het met de dag moeilijker om toch aan betaald werk te komen. Je kunt je afvragen waardoor deze gapende wond van afstand telkens groter lijkt te worden. Precies! Het zout blijft erin gestrooid worden, want zolang er “genoeg vlees op de markt is”, wordt er volop geld verdiend aan dit “warme vlees”. Bewust gebruik ik deze terminologie omdat het “gewoon” is binnen de CV-industrie dat men zo praat over potentiële kandidaten. Hoe triest is dit wel niet?
Mijn persoonlijke mening is in deze niet zo relevant. De onderzoeken die bijna wekelijks worden uitgevoerd tonen aan dat de perikelen allerlei oorzaken kent. Alleen geen van deze onderzoeken heeft tot op heden geleid tot een sluitende oplossing. De reden daarvan is ook duidelijk. Zij zijn vaak niet objectief qua vraagstelling omdat het onderzoek vanuit één bepaald perspectief wordt gevraagd en veelal door één partij is verzocht. De ware aard van de wolf in schaapskleren (CV-industrie) komt nimmer boven tafel. Het legitimeren van subsidiestromen voor CV-cursussen, sollicitatiegesprek training, job-coaching voor ouderen en meer van deze mens versterkende activiteiten moet blijven plaatsvinden. Althans dat vindt iedereen die in de CV-industrie aan de slag is. Tuurlijk want daarmee wordt het dagelijks brood verdiend. En of een werkgever nu echt geholpen wordt aan nieuwe medewerkers of een werkloze daarmee nu wel in aanmerking komt voor een baan, dat kun je je oprecht afvragen. De zwakheid en kwetsbaarheid van de mens die is ontslagen brengt rechtstreeks geld in het laatje van de CV-industrie.
“Heb jij met al deze vergaarde wijsheid uit die onderzoeken dan een oplossing?” vraagt u zich waarschijnlijk af nu. “Ja en nee!” De oplossing die ik voor ogen zie en meen daarmee de kloof tussen de mens (met of zonder label) en de arbeidsmarkt te gaan dichten in de komende jaren kent vele kanten! Het begint echter met het bewustzijn bij een ieder dat vissen niet in bomen klimmen! Arbeidsdiscriminatie gaat namelijk niet alleen over huidskleur, geslacht, geaardheid, leeftijd, etnische achtergrond etc. etc. etc. Nee, het gaat om hoe je als werkgever en (potentiële) werknemer naar de wereld kijkt. Als je denkt dat de vele partijen in de CV-industrie de oplossing gaan bieden dan heb ik nieuws voor je. Zij gaan het probleem “werkloosheid” nimmer oplossen. Gewoonweg omdat het juist dé business is waar het geld mee wordt verdiend. Arbeidsdiscriminatie is voor deze partijen functioneel om onderscheidt te kunnen blijven maken en te kunnen selecteren hoe het hen betaamt.
De oplossing die zowel werkgevers als (potentiële) werknemers (lees: ook ZZP’ers) gaat helpen bestaat uit een drietal elementen. (1) Bewustzijn creëren bij overheden en bedrijfsleven dat vissen niet in bomen klimmen! (2) Vissen bewustmaken dat zij niet in bomen moet klimmen! (3) Een vijver voorzien waar overheden en bedrijfsleven onbevooroordeeld in kunnen vissen en vissen in alle vrijheid zonder vooroordeel kunnen zwemmen…
De vijver is bijna klaar! Op 1 september start de eerste proef met een bescheiden groep vissers en vissen… Het analoog mag bij sommige vreemd overkomen, echter de arbeidsmarkt is één grote vijver waar iedereen die arbeid heeft uit te voeren vist in slechts een bepaalde hoek. Pas je materiaal aan (hengel, draad, haakje en aas), laat je trainen en vang wat je echt wil vangen! Het beëindigen van arbeidsdiscriminatie gaan we zelfs met z’n allen niet stoppen of opheffen. Je kunt er dus beter mee ophouden te bestrijden. Zorg dat je eerst bewust wordt wat je wel wilt! Durf buiten je comfort zone te treden! Stel je telkens de vraag of, alsof je zelfs op de stoel zit, dit wil ervaren.
De lezing ‘Vissen klimmen niet in bomen!‘ is vanaf 1 september beschikbaar voor organisaties die echt willen veranderen op het gebied van werven en selecteren van nieuwe arbeidskrachten, waar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen serieus wordt genomen en Social Return! de invulling krijgt die het behoort te krijgen! Het innovatieve platform dat de ondersteuning geeft aan deze doelstellingen heet: “Fibonacci Jobs“. De motivatie voor mij persoonlijk om hieraan mee te helpen is om invulling te kunnen geven aan mijn sociaal maatschappelijke betrokkenheid bij “mensen met een label“, ongeacht de oorsprong van het label! Gewoon omdat ik van mening ben dat ieder mens de kans verdient om op zelfstandige wijze een inkomen te verwerven…
© 2016 Richard J. Raats RI CPM
Programma Manager | Non-Profit Ambassadeur | IPMA | LEAN | Informatie Technologie | Sourcing Strategie |
Nou Richard, ik ben buitengewoon nieuwsgierig! (Dat snap je want je wist al dat ik met vergelijkbare ‘problematiek’ (matchen) bezig ben).