AMSTERDAM/DEN HAAG – “De discussie over de participatiesamenleving moet gaan over interculturele participatie! Zo niet? Dan is het slechts een hype!” De kranten staan bol van maatschappelijke problemen waar we mee kampen in onze huidige samenleving. 
Koning Willem-Alexander roept zijn “Nederlandse onderdanen” op om coulant te zijn en als burger vooral te richten op een verregaande participatie. Een mooi streven in een tijd dat het consumentenvertrouwen gedaald is tot een dieptepunt, de economische situatie verre van rooskleurig is en de rijksoverheid druk bezig is om een stevige decentralisatie door te voeren. Kortom op alle facetten in de maatschappij wordt volledige spanning gezet. Daarna roept men op om “samen aan de slag te gaan!” Waar slaat men de plank nou mis? Of was het Premier Kok in 1991 die de bui al zag hangen? Maar desondanks geen adequate acties wenste uit te zetten of zelfs waarnodig niet durfde in te grijpen vanwege de grote multiculturele achterban? En heeft hij Wilders op laten staan?
Want één ding is zeker! Er worden al jaren miljoenen euro’s gespendeerd aan projecten welke de sociale cohesie in lokale wijken moeten verstevigen. Of het nu om de 40 probleem-wijken van voormalig Minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar gaat, wat een complete mislukking blijkt te zijn geworden, of om compleet nieuwe wijken als het Amsterdamse IJburg waar cruciale beginnersfouten worden gemaakt door de demografische informatie qua groei van bewonersaantallen (vooral jongeren) te negeren, overal loopt het serieus mis!
Welke verwachting heeft onze Koning en de regering als ze dergelijke wervelende speeches voorbereiden? Hoe ver staan deze mensen van de werkelijkheid in dezelfde maatschappij om hardop te roepen dat men als burger meer moet participeren? Waar doelt men dan precies op? Participeren mensen nu niet in de samenleving?
Culturen worden bewust gescheiden gehouden
Is de oproep tot een participatie samenleving een oplossing? In mijn ogen worden alle positieve initiatieven van mensen en organisaties zelf in de afgelopen jaren gedevalueerd tot nihil. De participatie samenleving is er al! Al jaren! Door nu op te roepen en er een label “Participatie Samenleving” boven te hangen, moet het dan ineens met stappen vooruit gaan? Nee, die hoop heb ik niet als er er geen serieuze maatschappelijke wijzigingen worden doorgevoerd. Noodzakelijke veranderingen in de samenleving waardoor mensen eindelijk gaan ‘samen leven’. Daar zit namelijk het grootste knelpunt wat onze regering klaarblijkelijk niet durft uit te spreken. De gescheiden culturen leven wel gezamenlijk! Echter de verschillende culturen onderling komen niet tot een wenselijke hoogte van samen werken, samen leven en samen doen!
Voedingsbodem voor Geert Wilders
Ja, deze keer leg ik de vinger op de zere plek in dit blog omdat ik dagelijks als Sociaal Ondernemer constateer dat wat de regering roept, op andere niveau’s totaal anders wordt uitgedragen. Eigenlijk wordt het niet-participeren tussen verschillende culturen gestimuleerd in tegenstelling tot de opdracht die “van hogerhand” door onze Koning en zijn regering wordt gegeven. Het zorgt voor gevaarlijke situaties omdat mede hierdoor mensen als Geert Wilders voedingsbodem vinden voor extreme uitspraken! De tweespalt tussen de culturen zijn voor hem olie op het vuur. De ontevredenheid van de burger die zijn baan is verloren, niet meer aan het werk dreigt te komen, verlaging van de noodzakelijke uitkering voelt en als klap op de vuurpijl problemen in de wijk constateert zorgen voor het niet-stemmen op één van de gevestigde partijen maar op een partij als de PVV. Een partij die in ons huidige democratisch stelsel goed als oppositiepartij kan fungeren, echter niet het leiderschap toont en de kwaliteiten heeft om ons land te leiden.
Verhoging van discriminatie door subsidie
In de subliem geschreven speeches van onze Koning en Minister-President zit het allemaal wel verborgen dat vermeninging van de verschillende culturen de eigenlijke boodschap is. De participatiesamenleving moet daarop worden gericht. Sociale cohesie moet het samen leven in de wijk mogelijk maken. Alleen moet het beleid daar dan ook op gericht zijn. Alle vanuit overheidswege gesubsidieerde activiteiten van Arbeid tot Zelfontplooing moeten als eerste de taak hebben om alle vormen van discriminatie weg te nemen door bestemd te zijn voor iedere burger.
Er moet gestopt worden met specifieke projecten voor culturele doelgroepen. Dit werkt direct segmentatie in de hand en stimuleert discriminatie. Het gaat 100% in tegen integere stimulans van sociale cohesie. Aandacht voor groepen die meer problemen opleveren of harder schreeuwen of anderszins negatief opvallen moet veranderen. We stuiten hier namelijk op een beeldvorming en opvoedingsprobleem wat men lijkt te negeren. Vergelijk het met een opgroeiend kind. Als het de eerste keer roept en krijgt geen aandacht dan gaat de stem, de hoogte van de stem en het gedrag zich aanpassen in negatieve zin. Wanneer je als ouder dan wel de aandacht geeft dan slaat het kind het op als effectief en zal in de toekomst sneller naar deze manier van aandacht vragen grijpen. Op dit moment is hetzelfde effect ook het geval in onze maatschappij. Wanneer iemand je altijd hetzelfde noemt, ondanks je het niet bent (stigmatiseren), dan ga je je toch automatisch zo gedragen? Waarom zou je je dan anders gaan gedragen? Waarom zouden bestuurders het eigenlijke probleem wel willen gaan oplossen? Wat valt er dan straks nog te besturen in een utopisch Nederland?
Politieke belangen versus groei Sociale Cohesie
De verschillende wetenschappelijke en praktische onderzoeken van zeer toonaangevende instituten en personen tonen al duidelijk aan waar de problemen zich bevinden. Van het in onbegrip leven tot het optimaal gebruik maken van politieke en regeerperioden zijn van belang. Een politici tracht stemmen te winnen door een maatschappelijk probleem te melden en deze gelijktijdig op te lossen door een gesubsidieerde hand uit te steken. Los van het feit of daarmee het probleem opgelost wordt. Als de geholpen mens op dat moment maar het gevoel heeft gekregen dat hij geholpen is. En vooral dan zijn/haar stem uitbrengt, want dan is het doel behaald. Althans vanuit de politicus gezien. Maatschappelijk is er een extra probleem geschapen want waar de een wel de helpende hand krijgt aangereikt, zijn er legio mensen die dan niet de hand krijgen toegestoken. Ook hier geldt dat een euro maar één keer kan worden uitgegeven. Dus geeft men het geld uit aan probleemjongeren dan gaat dat hoogstwaarschijnlijk ten koste van de lokale toneelvereniging. Zo zijn er vele voorbeelden te noemen waardoor politieke belangen de voorkeur krijgen boven het maatschappelijk belang als het stimuleren van de sociale cohesie. Terwijl een veilige en prettige woonomgeving juist vele malen goedkoper is?
Systeemverandering in Subsidiestelsel
In het bedrijfsleven draait het allemaal om de geldstroom. Ook bij de overheden is dat niet anders! Wij kijken dan ook met bedrijfskundige ogen naar het eigenlijke probleem of juist de oplossing om te komen tot een participatiesamenleving. Start met het volgen van de geldstromen en je komt tot wonderbaarlijke ontdekkingen. Het subsidiesysteem in Nederland is niet ingericht zoals we zouden wensen. Een subsidie om te voorzien in groei van sociale cohesie of stimuleren van werkgelegenheid zou in veel gevallen niet meer moeten inhouden dan een startfinanciering welke, afhankelijk van de omvang, aard en doelstellingen, zich strekt tot een beperkte periode. “Maar dat gebeurt toch ook?” vraagt een niet terzake deskundige burger zich af. Nee dat gebeurt niet. Althans niet in de mate als dat het zou moeten. De doelstellingen van veel “projecten” zijn onduidelijk, kunnen niet vooraf worden geobjectiveerd en zeker niet worden gecontroleerd. Onduidelijke processen en verdeeldheid van verantwoordelijkheden maken dat er weinig tot geen (lokale) toezicht is op wat wordt gesubsidieerd. Om nog maar te zwijgen voor wie de subsidie bestemd is en welke daadwerkelijke resultaten gaan worden geboekt. Wie schreeuwt er zo hard? Of wie kent toevallig de juiste route? Of erger, wie kent wie?
De roep om participatie is een hype! Interculturele Participatie is de sleutel!
Onze Koning en de politiek zijn er over uit dat samenwerken in de maatschappij onontbeerlijk is! De burger in ons land zet zich vaak al in op vele fronten om elkaar te helpen. Of het nu bij de sportvereniging is of in het bejaardentehuis in de buurt. Mensen zijn van huis uit zeer behulpzaam naar elkaar. Echter… De volgende stap om te komen tot een daadwerkelijke participatiesamenleving betekent een innovatie in het sociale domein. De samenwerking tussen de verschillende culturen moet centraal staan. Begrip hebben, maar ook bewondering voor wat voor positieve belevenissen we elkaar kunnen brengen vanuit ieders eigen culturele achtergrond. 
De drempels tussen de culturele verschillen moeten worden weggenomen met wederzijds respect voor elkaar. We kunnen de verschillende culturele waarden stoijcijns blijven negeren, maar dan missen we de grootste culturele rijkdom van Nederland, onze vrijheid om te leven, werken, wonen, studeren en sporten met iedereen die leeft in onze samenleving!
Persoonlijk referentiekader & note
Het Tropen Instituut heeft al vele jaren energie in onderzoek gestoken om kennis en kunde over vele culturen te vergaren. Deze wetenschap wordt op vele fronten ontsloten. Ook ik heb al op vroege leeftijd via school of activiteiten zelf bij het Instituut de verschillende wijsheden over de diverse culturen mogen ontvangen. Als jonge bewoner van dit mooie land kon ik de culturele waarden ervaren bij dit geweldige instituut. Met deze verworven wijsheid, mijn studies en wereldwijde ervaringen stap ik dagelijks door het leven, heb ik het genoegen om met een warm team van mensen met elk de eigen karakteristieken en culturele waarden te werken en proberen wij gezamenlijk diverse (jonge) werkzoekenden met een grote diversiteit aan achtergronden met hun gang richting de arbeidsmarkt te ondersteunen. Wij strijden voor: “Het wegnemen van de perceptie over vermeende afstand tot de arbeidsmarkt veelal ingegeven door nadruk op culturele verschillen!” Laten we de hand richting elkaar uitsteken en beseffen wat iemand in positieve zin meebrengt, ongeacht zijn of haar achtergrond! En voor degene die geen onderdeel wenst uit te maken van de participatiesamenleving? Tsja… Zij geven juist Wilders de voeding! Daar mogen de politici zich over buigen!
Bronnen: