AMSTERDAM – De Tweede Kamer Verkiezingen 2012 zitten erop! De weken voorafgaand aan 12 september stonden vol van debatten, debatten en debatten. Oh ja, afgewisseld door peilingen, peiligen en peilingen. Het is mij opgevallen dat ineens iedere zender zich richt op het politieke speelveld en gebruik maakt van iedere bron die maar enigzins wat riep over onderzoek onder stemmers. En wat hebben zij de plank misgeslagen met z’n allen. De burger heeft zijn/haar stem duidelijk laten gelden. Alsof het afgesproken werk is geweest tussen de linker- en rechterhand. Hier een korte indruk van hetgeen ik heb zien gebeuren en (ook de afgelopen dagen) heb vernomen in mijn omgeving.
Laten we vooropstellen dat stemrecht een belangrijk recht van de Nederlandse burger is. Toch gaat niet iedereen naar de stembus. Erger zelfs er zijn mensen die openlijk het stembiljet verbrand/vernietigd hebben. In mijn ogen verbrand je hiermee ook het recht van spreken. Ongeacht de onderliggende reden, het stemrecht behoor je respectvol mee om te gaan. Doch is dit slechts mijn opvatting. En in een land wat bol staat van ‘de vrijheid van meningsuiting’ moet dit klaarblijkelijk ook kunnen.
De stemming
De opkomst is goed genoeg geweest om tot een vaststelling te komen van een rechtsgeldige uitslag. Donderdag 13 september gaat voor de VVD in de boek als ‘duurzame koploper’ en historisch vanwege de eerste overwinning met zo’n omvang. De PvdA mag haar resultaat bijschrijven als ‘snelste eindsprinter’, D66 en SP als ‘knokkers voor de 3e plaats’. Zowel de ‘extreme’ linkerflank als de ‘extreme’rechterflank hebben de deksel stevig op de neuse gekregen. De specifieke themapartijen als PvdD en 50Plus zijn opgekomen of gehandhaafd. Kortom de stemgerechtigde Nederlander laat gelden waar de belangen liggen voor de nabije toekomst en verder. De uitslagen hoef ik hier niet te publiceren, want kun je zelf wel overal terugvinden. Mijn interpretatie van de stemming, niet onderbouwd door enig statistisch onderzoek behalve op wat gezellige publieke gesprekken na, is relatief eenvoudig! De Nederlandse bevolking hecht in hoofdlijnen waarde aan een gezonde economie, veilige samenleving, sociaal balans voor de verhouding tussen mens en arbeid en betrouwbare gezondsheidszorg. Daarnaast een kritische doch ook een actief betrokken positie in de Europese Unie.
De formatie
De staatskundige vormgeving van Nederland geeft eigenlijke hele mooie effecten ter voorkoming van een dictatuur of beter gezegd ter bescherming van onze democratie. De stemverhouding van de partijen voor de Tweede Kamer wijzen op een mogelijke coalitie van ‘slechts’ twee partijen. Maar kijkende naar het proces van wijzigingen van wetgeving en doorvoeren van veranderingen, dan is de Eerste Kamer net zo belangrijk. En hier liggen de verhoudingen tussen de partijen beduidend anders. De kans is dus groot dat het nieuwe kabinet een bredere samenstelling krijgt dan slechts de VVD en PvdA. Een coalitie van VVD/PvdA met D66 en/of CDA behoort tot een van de mogelijkheden waardoor er een duidelijk andere belangen gaan ontstaan in de Eerste Kamer. Om veranderingen, goed doordacht binnen de partijen in de Tweede Kamer en zowel door links als rechts gesteund, spoedig te kunnen doorvoeren is het bredere draagvlak in de Eerste Kamer noodzakelijk. De weken voor ons zullen gevuld worden door gesprekken tussen de formateur en de lijsttrekkers van de verschillende partijen. De door de burger aangegeven koers is wel helder! De VVD (rechterflank) moet doen waar zij goed in zijn, gezonde economie en veilige maatschappij, en de PvdA (linkerflank) waar zij voor staan, sociale samenleving en betrouwbare gezondsheidszorg. De ‘Haarlemmerolie’ om de brug tussen deze twee partijen te vormen op elementen waar de standpunten aardig ver uiteenlopen, kan worden gevormd door bijvoorbeeld D66, zeker voor wat betreft de visie op Europa, en/of CDA vanwege haar visie op ‘Jeugd en Gezin’.
Niet doorschuiven, maar doen! Nu vooruit!
Het waren de verkieziengen van de ‘oneliners’ gequote uit de Amerikaanse politiek. Alsof de partijen vergeten zijn dat wij ook een land zijn geweest die de kennis en kunde in het verleden hebben gebracht, en ook nog brengen, naar de Verenigde Staten. Zo schrijvende denk ik gelijk, kijkt dat is nou nog eens kennisuitwisseling. ‘Beter goed gejat, dan slecht bedacht!’ zullen velen zeggen. Komende dagen ben ik even kortdurend buiten Nederland. Het geeft even fysiek het gevoel er ver vanaf te staan en te kijken wat er nu gebeurd in de formatie. Nieuwsgierig als ik ben zal ik ongetwijfeld zo nu en dan de Nederlandse berichten wel volgen. En kort is in dit geval ook kort, want half van de week ben ik terug. Dan is de formatie zeker nog geen feit. Wens de dames en heren in iedergeval veel plezier bij de gesprekken.
De burger ziet de partijen graag samenwerken. De onomwonden keuze voor de mid-rechts (VVD) en mid-links (PvdA) in de sportieve opstelling in het kabinet moet voor de burger een goede garantie zijn voor een stabiele regering in de komende vier jaar. Er kan eigenlijk pas geroepen worden “And the Winner is…” als de partijen zelf beseffen dat de linkerhand altijd de rechterhand wast en andersom. Alleen dan krijg je echt schone handen na het gedane werk…